Nkhotakota News

I løpet av sommaren har ei rekkje folk spurt meg; kva pokker eg har tenkt å oppnå med å reise til Malawi for 14 månader. Til svar har eg lira ut av meg; forandring fryder, få nye opplevingar, eller noko anna intetsigande vrøvvel. Her kjem i alle tilfelle ein liten rapport frå dei første tre vekene her i Nkhotakota.

Etter ei grei reise landa eg, Benedicte og Ørjan (frå Tromsø) i Lilongwe onsdag 8. Oktober. Der bunkra vi opp godt med varer som vi tok med oss 210 kilometer nordover, til Nkhotakota (KK) der vi skal halde hus framover. Eg skal jobbe som rådgjevar i kommuneadministasjonen, Benedicte som Sjukepleiar og Ørjan som fiskeoppdrettsguru. Alle er tilsett ved ulike delar av Nkhotakota Distrcts avdelingar, hhv administrasjonen, sjukehuset og fiskekontoret. Vi har fått tildelt eit stort hus, som har det meste vi treng. Det er ikkje norsk standard men for området er det blant dei betre. Vi har fire soverom, tre bad, stor hage/uteområde + eit anneks til dei to vaktene våre. Vi har sjølvsagt hushjelp som tek seg av ”drifta” av huset. Vaktene tek seg av utearealet, oppfostring av dyra vi har arva etter dei forrige fredskorpsdeltakarane samt alt anna praktisk vi ber dei om For tida har vi tre vaksne hundar. Den eine har fått fem kvalpar som venter på å bli henta. Den andre fekk 6 kvalpar denne veka. I tillegg har vi ein hane og nokre høner.

Det er nærliggande for oss å samanlikne Nkhotakota med vår eigen kommunestruktur - i alle fall i oppbygging hvis ein ser litt enkelt på det. Det er i uansett på sin plass å presentere ei kort innføring i området: I min kommune, Naustdal er det omlag 3000 innbyggarar medan det i heile Nkhotakota er ca 314.000. I kommunesenteret bur det ca 20.000. Naustdal deler ein grovt inn i dalen, sentrum og fjorden. I KK har ein over godt over 500 landsbyar fordelt på seks hovudområder. Ein har høvdingar (”chiefs”) på kvart nivå samt ein hovud-høvding for heile KK. Alt vi bestemmer i kommunen må klarerast med høvdingane for er dei ikkje einige med våre planar vert ingenting gjort. Eg veit ikkje kor mange som er tilsatt i Naustdal kommune, men truleg er det ein god del fleire enn her i KK.


Stillingsbeskrivinga mi fortalte at eg skulle vere rådgjevar innanfor planlegging, utvikling og utdanning. Det kan jo bety svært mykje, så etter nokre dagar med avklimatisering var det på tide å starte opp og finne ut kva det ville innebære. Det viste seg at ”the evaluation and monitoring officer” nettopp hadde fått innvilga studiepermisjon og fordufta frå stillinga si. I administrasjonen hadde dei difor funne ut at eg burde vere kompetent nok til å fylle hans sko (sjølvsagt ingen handover eller opplæring frå den forhenværande). I alle høve vil det bety at skal overvåke korleis kommunen presterer i høve utviklingsplanen sin. Med andre ord vil eg etter kvartfå god kontroll over kva som skjer i kommunen. Her er eit lite utklipp frå data eg skal monitorere:

Legar per innbyggar: 1:80.000
Elevar per lærar i grunnskulen: 1:85
Elevar per klasserom: 98:1
Antall elevar per pult: 7-24, alt etter område.
% under fattigdomsgrensa: 65 %
HIV/AIDS rate: 14 % (2004).
Minutt å gå til næraste brønn: ca 32 minutt (her ser vi bort fra oss få som har innlagt vatn).

Som de kan sjå er det ein god del utfordingar å jobbe med. Jamfør kommuneutviklingsplanen vår er det årlige budsjettet på ca 40 mill NOK. Ca. 25 % av pengane får vi frå staten medan resten av pengane håpar kommunen at nokre snille ”donorar” skal komme med.. Det er mykje å ta tak i, men med godt humør går det meste – får vi håpe!!. I tillegg til dette skal mellom anna bistå den lokale ungdomsorganisasjonen med drift av ein Internett kafe som eg via Flora vgs/Hafstad vgs og Ungdommens Bystyre i Florø har vore med på å starte. Er forøvrig ei av få internettlinjer i distriktet – vi leiger mellom anna kapasitet på 128 kb linja vår til tre kommunale kontor Skal komme tilbake til meir om jobb seinare. Benedicte har no etter tre veker endeleg fått innvilga autorisasjonen sin hos dei lokale myndighetene og vil forhåpentligvis starte på distrikssjukehuset frå mandag av. For Beni har det vore litt kjedelig å trø heime medan vi andre har jobba. Å kikke på at hushjelpene våre jobbar vert jo litt kjedelig i lengden.

Denne veka er eg i Salima, nabodistriktet, kor alle einingsleiarane er på work-shop / teambuilding. I dag (onsdag) har vi vore ein tur innom hovudstaden for å ordne arbeidstillatelsar, siste del av Benedicte sin autorisasjon ++. Når eg kom tilbake til Salima var hotellrommet mitt, av ulike omstendigheter leid ut til nokre andre. Det viste seg at det var umulig å oppdrive andre rom i heile byen på grunn av fleire store konferansar. Eg sitt difor i skrivande stund på eit lite snuskete hotellrom i ein bakgård til ein pub som pumpar ut refrenget til sangen dei har spilt sju gangar på rad. Det er omlag 34 varmegrader og det er sjølvsagt ingen vifte på rommet mitt. Eg og kakerlakkane ser med andre ord fram til ei svett natt. Satser på oppgradering i morra.

Det er sjølvsagt andre ting enn jobb som foregår heromkring – så kan ikkje klage over at det er kjedelig. Første helga heiv vi oss med på musikkfestivalen ”Lake of Stars” – eit årleg arrangement som på ei palmebefengt strand ved Lake Malawi. Festivalpass kosta oss den nette sum av 350 kr, dvs noko i overkant av ei gjennomsnittleg månadslønn. Det gjer sjølvsagt sitt til at dei fattigaste ikkje har råd til å stille opp. Til gjengjeld lar arrangørane overskotet gå til Microloan fundation som finansierer kvinnegrupper i Malawi slik at dei kan realisere sine eigne småbedrifter. Det trekk også viktige turistkroner til landet. Ein kan difor ha det artig, og sitte igjen med (iallefall litt) god samvittighet.

Ellers forsøker vi å finne nye rutiner for å innrette oss best mogleg. På grunn av lyset og varmen legger vi oss tidlig og står opp tidlig. Avgrensa utvalg i butikkane gjør at ein må tenke nytt i matvegen. Det betyr for eksempel havregryn/frokostblanding til frokost seks av sju dagar i veka, bønner og ris (eller kylling og ris) til lunch fem av sju dagar i veka (ingen dag er fullkommen uten). Det er sjølvsagt andre moglegheiter, men vi har gått i fella på for det enkle. Middagen derimot legger vi meir prestisje i. Vi skifter på matlaging og kverker gjerne ei høne eller ei geit for å trylle fram delikatesser for å overgå kvarandre. Etter dagens handel i Lilongw har vi dessutan både pesto, smørost og fetaost med til kjøleskapet (dvs at dei andre har det med heim – eg er forlatt i snuskerommet mitt i Salima). Har ein pengar og transport kan ein få tak i det aller meste her også.

Andre rutiner er gjerne basert rundt nye potensielle risikoar. Malawi ligg i eit risikoområde for malaria, noko smo gjer at vi et forebyggande pillar, bruker myggmiddel og sov under myggnett om natta. Det er lite mygg her no, men det vert kanskje meir i regntida som starter i desember? Ein må også ta høgde for at ein ikkje kan bade overalt i innsjøen (sjølv om det er innbydande) på grunn av bilhartziasneglar eller krokodillar. Risikoen for å pådra seg dette er svært liten – men det er best å vere på den sikre sida. Har funne eit par behagelige lodgar ved innsjøen som er sikre, så det er berre å pakke badetøyet og bestille billett!

Ok, vi får la dette halde for no. Må ha noko å skrive om ved ei seinare anledning også. Håper det står godt til i Norge. Skulle det vere noko les eg e-post jamnt (garfors2@yahoo.com). Ellers har eg telefon +265 9125069. Har du Skype konto koster det bare 60 øre minuttet å ringe.

Vh Øystein, Onsdag 29.10.08